Badanie CABI ujawnia poważne nierówności w globalnych badaniach nad podejściem One Health
Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie CABI One Health ujawnia znaczące nierówności w światowych badaniach naukowych dotyczących podejścia One Health (Jedno Zdrowie).
Analiza wykazała, że liczba publikacji naukowych opatrzonych etykietą „One Health” gwałtownie wzrosła od 2018 roku, szczególnie w Europie, Azji i Afryce. Jednak badacze z krajów o niskich i średnich dochodach (LMICs) mają znacznie mniejszy wpływ na decyzje badawcze niż naukowcy z krajów o wysokich dochodach (HICs).
Autorzy apelują o wzmocnienie potencjału badawczego w LMICs oraz o inwestycje w partnerskie, sprawiedliwe współprace naukowe, które będą odpowiadały na lokalne i regionalne priorytety zdrowotne.
Znaczenie podejścia One Health
One Health to zintegrowane podejście międzysektorowe, którego celem jest optymalizacja zdrowia ludzi, zwierząt, roślin, ekosystemów oraz środowiska naturalnego. W ostatniej dekadzie popularność tego paradygmatu gwałtownie wzrosła, a wraz z nią liczba inicjatyw i sieci badawczych zajmujących się wdrażaniem jego założeń.
Na poziomie globalnej polityki Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Program Środowiskowy ONZ (UNEP), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (WOAH) wspólnie opracowały Joint Plan of Action (JPA) 2022–2026 – ramy działań dla praktycznego wdrażania zasad One Health.
Badacze z One Health Hub CABI przeanalizowali, w jakim stopniu globalne trendy badawcze są zgodne z priorytetami JPA i które obszary badawcze pozostają niedostatecznie rozwinięte.
Trendy i luki badawcze
Analiza bibliometryczna wykazała, że w ciągu ostatniej dekady zakres i różnorodność badań One Health znacznie wzrosły, szczególnie po 2018 roku. Wzrasta liczba publikacji dotyczących nie tylko zoonoz, lecz także chorób tropikalnych, przenoszonych przez wektory i kleszcze, a także problematyki oporności drobnoustrojów na antybiotyki (AMR).
Z drugiej strony tematy takie jak wpływ pestycydów i mikotoksyn na bezpieczeństwo żywności czy znaczenie różnorodności biologicznej i zmian użytkowania ziemi dla zdrowia ekosystemów i ryzyka zoonoz są podejmowane nawet 10–100 razy rzadziej niż badania nad AMR czy zoonozami.
Nierówności i dominacja krajów wysokorozwiniętych
Choć badania One Health często dotyczą problemów zdrowotnych w Afryce i Azji, to większość z nich prowadzona jest przez zespoły z Europy i Ameryki Północnej. Instytucje z krajów o wysokich dochodach (HICs) nie tylko publikują znacznie więcej prac, lecz także kształtują globalny program badawczy, co ogranicza możliwości naukowców z LMICs w ustalaniu priorytetów badawczych dostosowanych do lokalnych potrzeb.
Dr Dannie Romney z One Health Hub CABI, współautor badania, podkreśla:
„Nierówności i niedostateczna reprezentacja badaczy z krajów o niższych dochodach to ogromny problem. Może to osłabiać akceptację wyników badań przez lokalne społeczności, a w najgorszym przypadku prowadzić do nieufności i odrzucenia współpracy.”
Według autorów wzmocnienie kompetencji i autonomii naukowców w LMICs ma kluczowe znaczenie dla tworzenia równowagi w globalnym dyskursie One Health oraz dla skutecznego wdrażania zaleceń w praktyce zdrowotnej i polityce publicznej.
W stronę równości w badaniach One Health
Badanie przeprowadzono w ramach inicjatywy CABI One Health Hub. Wyniki opublikowano wraz z dwoma streszczeniami („evidence briefs”), a zebrane dane posłużą do opracowania globalnej mapy drogowej dla badań One Health, która ma zostać przedstawiona jeszcze w tym roku.
Dyskusja na temat wniosków z raportu odbędzie się podczas webinarium organizowanego 14 listopada przez One Health Knowledge Nexus (FAO) i CABI One Health Hub.
Źródło: CABI One Health, A bibliometric analysis of One Health research, guided by the Joint Plan of Action, 2010–2024
DOI: http://dx.doi.org/10.1079/cabionehealth.2025.0032
