Społeczeństwo ma ograniczoną wiedzę na temat bezpieczeństwa szczepionki MMR i ryzyka zachorowania na odrę
W Stanach Zjednoczonych w 2025 roku potwierdzono już niemal 1650 przypadków odry w 42 stanach, co stanowi największą liczbę zachorowań od 34 lat – poinformowało Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Wśród ognisk znajduje się świeży wybuch epidemii w Arizonie i Utah, obejmujący ponad 100 osób. Eksperci, tacy jak dr Paul Offit z Dziecięcego Szpitala w Filadelfii, przypuszczają, że rzeczywista liczba przypadków może być jeszcze wyższa.
To niepokojący trend ponad dwie dekady po tym, jak w 2000 roku CDC ogłosiło, że odra została „wyeliminowana” z USA – czyli że choroba nie szerzy się w sposób ciągły przez co najmniej 12 miesięcy. Ten sukces był możliwy głównie dzięki skutecznemu programowi szczepień.
Jednak po latach, w których odra była rzadkością, a bezpieczeństwo nowych szczepionek – w tym przeciwko COVID-19 – było publicznie kwestionowane, najnowsze badania Annenberg Public Policy Center pokazują, że Amerykanie coraz mniej wiedzą o zagrożeniach związanych z odrą i coraz rzadziej są pewni wartości szczepień ochronnych.
Spada zaufanie do szczepionki MMR
Sondaż przeprowadzony w sierpniu 2025 roku wśród 1699 dorosłych wykazał, że 82% respondentów zaleciłoby szczepienie MMR dziecku w swoim gospodarstwie domowym, podczas gdy w listopadzie 2024 roku odsetek ten wynosił 90%.
MMR chroni przed odrą, świnką i różyczką, ale aż 27% badanych nie jest pewnych, co dokładnie zapobiega ta szczepionka. Większość (81%) wie, że najlepszą metodą uniknięcia odry jest szczepienie, a nie dieta czy styl życia, natomiast 67% uważa, że szczepionka MMR zapewnia ochronę na całe życie.
Zaledwie 42% ankietowanych wie, że do pełnej ochrony potrzebne są dwie dawki szczepionki – pierwsza w wieku 12–15 miesięcy, druga w wieku 4–6 lat. Według CDC jedna dawka zapewnia 93% skuteczności, a dwie – 97%.
Mylące przekazy i wpływ RFK Jr.
Znaczna część społeczeństwa nie wie, jakie stanowisko wobec szczepień zajmuje sekretarz zdrowia USA Robert F. Kennedy Jr., znany krytyk szczepionek. Tylko 23% uważa, że zaleca on szczepienie przeciw odrze, 29% twierdzi, że nie, a aż 48% nie ma zdania.
Podczas przesłuchań w Senacie Kennedy odmówił jednoznacznego stwierdzenia, że szczepionki nie powodują autyzmu, mimo obszernego korpusu dowodów naukowych zaprzeczających takim związkom. CDC jasno podkreśla: „Nie istnieje żaden związek między szczepionką MMR a autyzmem.”
Choć wiosną 2025 roku Kennedy w mediach społecznościowych zachęcał do szczepień, jednocześnie sugerował, że produkty te nie są dostatecznie przebadane pod kątem bezpieczeństwa i promował niesprawdzone metody leczenia, m.in. witaminą A.
Wiedza o bezpieczeństwie szczepionek i autyzmie
Około 65% ankietowanych zgadza się, że szczepionki nie powodują autyzmu, ale odsetek ten spadł z 70–74% w poprzednich latach. Jednocześnie 70% respondentów uważa, że szczepionki dopuszczone w USA są bezpieczne – również mniej niż jeszcze dwa lata temu.
Połowa badanych nie wie, czy tiomersal (konserwant na bazie rtęci) ma wpływ na ryzyko rozwoju autyzmu, mimo że liczne badania i raport National Academy of Medicine z 2004 roku wykluczyły taki związek. Od 2001 roku tiomersal nie jest stosowany w szczepionkach dziecięcych poza niektórymi preparatami przeciw grypie.
Brak świadomości konsekwencji zachorowania na odrę
Większość Amerykanów nie ma osobistego doświadczenia z odrą i nie zna jej skutków. Jedynie 22% wie, że choroba może prowadzić do zapalenia mózgu (encefalitis), a mniej niż 1/3 jest świadoma, że przebycie odry zwiększa ryzyko innych poważnych chorób w przyszłości.
Zaledwie 9% badanych poprawnie wskazuje, że 1 na 1000 chorych dzieci umiera z powodu odry, co potwierdzają dane Infectious Disease Society of America. CDC przypomina, że nie odnotowano zgonów związanych ze szczepionką MMR u zdrowych osób.
Eksperci ostrzegają, że jeśli obecny trend się utrzyma, Stany Zjednoczone mogą utracić status kraju wolnego od odry.
Wnioski z badania
Badanie zostało przeprowadzone przez niezależną firmę SSRS w dniach 5–18 sierpnia 2025 roku w ramach Annenberg Science and Public Health Survey. Margines błędu wynosi ±3,5 punktu procentowego.
Celem projektu jest monitorowanie wiedzy i postaw Amerykanów wobec szczepień, grypy, RSV i innych zagadnień zdrowia publicznego.
Źródło: Annenberg Public Policy Center
