Siarkowodór (H₂S), znany z charakterystycznego zapachu zgniłych jaj, może stać się podstawą nowej terapii trudnych do leczenia zakażeń paznokci – uważają naukowcy z University of Bath oraz King’s College London. Odkrycie może doprowadzić do opracowania preparatu działającego szybciej, skuteczniej i z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych niż obecnie stosowane metody.
Zakażenia paznokci (onychomikozy) są powszechnym problemem dermatologicznym – dotyczą od 4 do 10% populacji, a wśród osób powyżej 70. roku życia nawet połowy. Choć najczęściej wywołują je grzyby dermatofity, zdarzają się też infekcje bakteryjne. Choroba może prowadzić do powikłań, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą i osób starszych, a jej leczenie bywa wyjątkowo trudne.
Ograniczenia obecnych terapii
Stosowane obecnie leki doustne przeciwgrzybicze są dość skuteczne, ale działają dopiero po 2–4 miesiącach i niosą ryzyko działań ubocznych, szczególnie u pacjentów z chorobami wątroby lub układu krążenia. Preparaty miejscowe, nakładane bezpośrednio na płytkę paznokcia, są znacznie bezpieczniejsze, lecz mają niską skuteczność – terapia trwa często wiele miesięcy, a nawroty są częste. Głównym problemem jest słabe przenikanie substancji czynnych przez twardą, keratynową strukturę paznokcia do miejsca, gdzie rozwija się zakażenie.
Siarkowodór jako nowa broń przeciw patogenom
Zespół badaczy z Bath i Londynu wykazał, że siarkowodór – naturalny, mały gazowy związek chemiczny – może skutecznie przenikać przez płytkę paznokcia i działać bezpośrednio w miejscu infekcji. W testach laboratoryjnych udowodniono, że gaz ma silne działanie przeciwdrobnoustrojowe wobec szerokiego zakresu patogenów, w tym szczepów opornych na konwencjonalne leki przeciwgrzybicze.
W badaniach in vitro zastosowano związek chemiczny, który stopniowo uwalniał siarkowodór. Okazało się, że gaz ten zaburza procesy energetyczne w komórkach drobnoustrojów, prowadząc do ich nieodwracalnego uszkodzenia i śmierci.
– Dzięki zdolności do efektywnego docierania do miejsca zakażenia i unikalnemu mechanizmowi działania, preparat zawierający siarkowodór mógłby stać się skuteczną alternatywą dla obecnych terapii – podkreśla dr Albert Bolhuis z University of Bath. – Nasze badania tworzą podstawy dla nowego podejścia terapeutycznego, które może poprawić wyniki leczenia u pacjentów z uporczywymi i lekoopornymi grzybicami paznokci.
Perspektywy zastosowania klinicznego
Choć badania przeprowadzono dotąd jedynie na poziomie komórkowym (in vitro), naukowcy liczą, że w ciągu najbliższych pięciu lat opracują preparat do stosowania klinicznego. Siarkowodór, mimo charakterystycznego zapachu i potencjalnej toksyczności w dużych dawkach, może być bezpiecznie używany w bardzo małych ilościach – poniżej progów toksyczności. Odpowiednia formulacja powinna też ograniczyć nieprzyjemny zapach.
Profesor Stuart Jones z King’s College London zapowiada kontynuację prac nad stworzeniem produktu miejscowego, który będzie można stosować w terapii zakażeń paznokci.
Źródło: Scientific Reports, “Antimicrobial effects and mechanisms of hydrogen sulphide against nail pathogens”
DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-025-22062-7
