Nadmierne użycie niesterylnych rękawiczek szkodzi środowisku i nie poprawia bezpieczeństwa pacjentów
Najnowsze badania naukowców z Edith Cowan University (ECU) wykazały, że powszechne i nieuzasadnione stosowanie niesterylnych rękawiczek w szpitalach i przychodniach znacząco przyczynia się do zanieczyszczenia środowiska, nie przynosząc jednocześnie istotnych korzyści dla bezpieczeństwa pacjentów.
Zespół badaczy podkreśla brak wytycznych opartych na dowodach naukowych dotyczących stosowania niesterylnych rękawiczek w pielęgniarstwie oraz innych dziedzinach opieki zdrowotnej. Może to wpływać negatywnie na wyniki leczenia, zwiększać koszty systemu ochrony zdrowia oraz obniżać jego zrównoważony charakter.
Jak wyjaśnia główna autorka badania, dr Natasya Raja Azlan, rękawiczki niesterylne są niezbędne jedynie w sytuacjach, gdy istnieje ryzyko kontaktu z płynami ustrojowymi mogącymi przenosić drobnoustroje chorobotwórcze lub z substancjami niebezpiecznymi, np. lekami cytotoksycznymi. Nie ma jednak żadnych dowodów, by ich stosowanie przy takich czynnościach jak przemieszczanie pacjenta, karmienie, podstawowa toaleta czy przygotowywanie wielu leków przynosiło jakiekolwiek korzyści.
„Co więcej – nadmierne używanie rękawiczek może być wręcz szkodliwe. Personel rzadziej wtedy myje ręce, mimo że to właśnie higiena rąk pozostaje najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniom. W rezultacie może dojść do zwiększonego rozprzestrzeniania się drobnoustrojów wśród pacjentów i personelu medycznego” – podkreśla dr Raja Azlan.
Współautorka badania, dr Lesley Andrew, zauważa, że nadmierne zużycie rękawiczek ma również wymiar ekonomiczny i ekologiczny. Jeden ze szpitali w Nowej Południowej Walii ograniczył ich stosowanie, oszczędzając w ciągu roku 155 tysięcy dolarów australijskich i redukując ilość odpadów medycznych o 8 ton.
„Utylizacja produktów medycznych odpowiada za około 7% całkowitej emisji dwutlenku węgla w Australii, niewiele mniej niż cały transport drogowy (10%). Produkcja rękawiczek wymaga dużych ilości paliw kopalnych, wody i energii, a ich spalanie może pogarszać jakość powietrza, uwalniając szkodliwe związki chemiczne. Z kolei składowane na wysypiskach rozkładają się, uwalniając mikrocząsteczki i metale ciężkie do gleby i wód” – dodaje dr Andrew.
Badacze zwracają również uwagę, że mimo iż użycie rękawiczek niesterylnych jest powszechną i rutynowo nauczaną praktyką podczas przygotowywania i podawania antybiotyków dożylnych, nie istnieją żadne protokoły oparte na dowodach naukowych, które uzasadniałyby takie postępowanie.
Współautorka badania dr Carol Crevacore wezwała do przeglądu i rewizji tego aspektu praktyki pielęgniarskiej.
Obecnie Edith Cowan University koordynuje szeroką współpracę wszystkich uniwersytetów i instytucji TAFE w Australii Zachodniej oraz placówek ochrony zdrowia, której celem jest ponowne zdefiniowanie sposobu kształcenia przyszłych pielęgniarek i położnych tak, aby potrafiły one świadczyć opiekę opartą na dowodach naukowych i w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Źródło: Journal of Advanced Nursing, “Time to Hang Up the Gloves: A Scoping Review of Evidence on Non-Sterile Glove Use During Intravenous Antimicrobial Preparation and Administration”
DOI: http://dx.doi.org/10.1111/jan.70197
