Zmiany demograficzne mogą zwiększyć liczbę zakażeń opornych na antybiotyki w Europie
W ciągu najbliższych pięciu lat w Europie znacząco wzrośnie liczba przypadków sepsy wywołanej przez bakterie oporne na antybiotyki — wynika z nowego badania opublikowanego 4 listopada w czasopiśmie PLOS Medicine przez dr Gwenan Knight z London School of Hygiene and Tropical Medicine oraz współautorów. Głównym czynnikiem napędzającym ten trend są zmiany demograficzne, zwłaszcza starzenie się populacji.
Rosnące zagrożenie opornością na antybiotyki
Oporność drobnoustrojów na antybiotyki (AMR, antimicrobial resistance) stanowi globalny kryzys zdrowia publicznego. Aby skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku i monitorować postępy w osiąganiu międzynarodowych celów, konieczne jest precyzyjne prognozowanie zmian w obciążeniu społeczeństw zakażeniami lekoopornymi.
W ramach badania naukowcy przeanalizowali dane z ponad 12 milionów rutynowych badań krwi wykonanych w 29 krajach europejskich w latach 2010–2019. Analiza pozwoliła na opracowanie wskaźników zapadalności na zakażenia krwi oraz na prognozę, jak liczba przypadków sepsy wywołanej przez bakterie oporne na antybiotyki będzie się zmieniać do roku 2050, uwzględniając przewidywane zmiany demograficzne.
Starzenie się społeczeństwa – główny czynnik ryzyka
Według autorów badania, liczba przypadków sepsy będzie rosła, przy czym różnice pomiędzy krajami oraz między kombinacjami bakteria–antybiotyk pozostaną znaczne. Największy wzrost przewiduje się u mężczyzn i osób starszych – zwłaszcza po 74. roku życia – podczas gdy w młodszych grupach wiekowych trend może się ustabilizować lub nawet ulec spadkowi.
Badacze podkreślają, że modele nieuwzględniające wieku i płci mogą znacząco zaniżać przyszłe obciążenie chorobą, szczególnie w grupie mężczyzn i seniorów. Nawet przy skutecznych działaniach zdrowia publicznego, osiągnięcie 10% redukcji zakażeń opornych na antybiotyki do 2030 roku (zgodnie z celami ONZ) byłoby możliwe jedynie w przypadku około dwóch trzecich analizowanych kombinacji bakterii i antybiotyków.
Dr Gwenan Knight komentuje:
„Nasze badanie pokazuje, że przyszłe obciążenie infekcjami lekoopornymi nie będzie jednolite – różnice między krajami, grupami wiekowymi i płciami będą znaczne. Najbardziej „strome” wzrosty zachorowań obserwujemy w starszych grupach wiekowych, zwłaszcza powyżej 65. roku życia. Już samo zatrzymanie dalszego wzrostu liczby zakażeń krwi wywołanych bakteriami opornymi na antybiotyki byłoby ogromnym sukcesem zdrowia publicznego.”
Współautorka badania, dr Catrin Moore, dodaje: „To duży krok naprzód w zrozumieniu, jak wiek i płeć będą wpływać na obciążenie infekcjami opornymi na antybiotyki w różnych krajach Europy w nadchodzących latach. Wiedza ta pozwoli nam lepiej projektować badania interwencyjne skierowane do grup najbardziej zagrożonych, aby zmniejszyć śmiertelność i chorobowość związaną z zakażeniami lekoopornymi.”
Wnioski i znaczenie dla praktyki klinicznej
Autorzy podkreślają, że zmiany demograficzne w Europie — w szczególności szybkie starzenie się populacji — mogą znacząco utrudnić walkę z narastającą opornością na antybiotyki. Z tego względu strategie zdrowia publicznego powinny być dostosowane do specyficznych potrzeb grup ryzyka, a monitorowanie oporności powinno uwzględniać różnice płciowe i wiekowe.
Źródło: PLOS Medicine, “Combining demographic shifts with age-based resistance prevalence to estimate future antimicrobial resistance burden in Europe and implications for targets: A modelling study”
DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1004579
